Altijd ‘aan’: de gevolgen van veel stress op jouw lichaam en geest
Stress is nuttig. Het zorgt ervoor dat je goed oplet en snel kan reageren. Je ademhaling en hartslag gaan sneller en je bloeddruk gaat omhoog. Bij een presentatie, sollicitatie of spannende gebeurtenis is dit normaal. Daarna verdwijnt de spanning en worden je lichaam en geest weer rustig.
Helaas duren de spanningen steeds vaker en langer. Verwachtingen van anderen of veel ballen in de lucht houden zorgen voor extra veel spanning. Je voelt je gestrest en goed ontspanning lukt niet meer. Je ervaart stemmingswisselingen, wordt sneller boos en slaapt slechter. Het lijkt dan alsof je niet meer goed kan genieten van alles omdat de stress voor veel zorgen zorgt. De stress wordt chronisch en zorgt ervoor dat je altijd ‘aan’ staat. Zodra dit het geval is, is stress ongezond.
Welke klachten kan je ervaren bij veel stress?
Je voelt je moe, hebt weinig energie
Je ademt verkeerd en oppervlakkig
Je voelt je gespannen
Je wordt sneller boos en moet sneller huilen
Je ervaart een somber gevoel
Je vergeet dingen
Je slaapt slecht
Je hebt hoofdpijn
Je ervaart maag-, nek- of rugklachten
Je wordt sneller verkouden doordat je afweer minder is door stress
Je denkt teveel na en zit daarmee teveel in je hoofd
Door de stress ga je vaak ongezonder leven. Weer of meer roken, ongezonder eten, meer alcohol drinken, minder bewegen en minder de tijd nemen om te ontspannen. Dit zorgt dan weer voor meer stress. Kortom, een vicieuze cirkel.
Wat zijn de oorzaken van stress?
Er zijn oneindig veel oorzaken van stress. Het kan zijn dat er iets ergs is gebeurt, zoals een ongeluk of het overlijden van een dierbare. Ook kunnen schulden, een scheiding of onzekerheid op werk voor stress zorgen. Maar ook jouw eigen perfectionisme kan voor veel stress zorgen. Je wilt alles altijd goed doen, moet van jezelf van alles ondernemen en het liefst tegelijkertijd. Ook ‘nee’ zeggen tegen anderen kan moeilijk zijn, waardoor je iets doet voor de ander terwijl je daar eigenlijk geen tijd voor hebt. Vergeet niet hoeveel we zien op socials – ook alle prikkels hiervandaan kunnen voor stress zorgen. Alles wat we zien komt bewust of onbewust binnen en kan nog dagen in ons hoofd spelen. Veel extra prikkels waardoor het nog lastiger wordt om te ontspannen.
Hoe kan je zorgen voor minder stress?
Als je lichaam lange tijd aan heeft gestaan is het moeilijk om weer rust te kunnen vinden. Toch is het noodzakelijk om te ontspannen, zowel voor lichaam en geest. Alleen dat zal ervoor zorgen dat jouw zenuwstelsel weer in balans komt*, dat de stress minder wordt en je langzaamaan weer ‘normaal’ gaat functioneren. Iedereen is anders en het soort ontspanning verschilt per persoon. Toch zijn er bewezen oefeningen die jouw stressniveau laten dalen.
Tips om jouw stressniveau te laten dalen
Ga op tijd naar bed. Voldoende nachtrust (7-8 uur) is heel belangrijk om weer op te laden. Het zorgt ervoor dat je jouw problemen de volgende dag beter aankunt.
Probeer oefeningen te doen waar je rustig van wordt. Yoga is hier een goed voorbeeld van, yoga zorgt dat hormonen als serotonine vrijkomen en het stresshormoon cortisol vermindert. Wandelen is een andere mooie manier om te ont stressen, ook door te wandelen vermindert het stresshormoon cortisol.
Mediteer. Mediteren helpt om te ontspannen en het vermindert stress en angst. Onderzoekers hebben ontdekt dat mediteren fysiologische effecten heeft op de hersenen. Het deel van de hersenen dat stress en angst reguleert wordt kleiner als je consequent mediteert.
Leer goed ademhalen. Een snelle oppervlakkige en onregelmatige ademhaling kan een gevolg zijn van stress, maar het kan stressklachten ook verergeren. Probeer dagelijks meerdere adempauzes in de plannen.
Drink minder (of geen) cafeïne. Koffie, chocolade, koffie maar ook groente & zwarte thee kan zorgen voor prikkelbaarheid, zenuwen en slaapproblemen.
Sporten is zowel goed voor lichaam als geest. Bewegen is misschien wel de meeste simpele en effectieve manier om jouw stressniveau te verlagen. Tijdens het bewegen gaat er meer zuurstof naar je hoofd en kunnen je hersenen nieuwe verbindingen maken.
Luister naar muziek, muziek is goed voor ons brein. Rustige muziek zorgt voor een lagere productie van stresshormonen en maakt endorfine vrij in de hersenen – morfineachtige stoffen die pijn verlichten en de stemming verbeteren.
Lach! Neem niet altijd alles te serieus, lach soms om de situatie en om jezelf. Humor kan helpen de grootste ellende te relativeren en te ontspannen. Het zorgt voor wat afstand tot de situatie en kan het ijs breken op lastige momenten. Daarbij helpt lachen het lichaam te ontspannen, stress te verminderen en ons immuunsysteem te versterken.
Zet je telefoon vaker uit. Door alsmaar op de hoogte te blijven van het laatste nieuws en laatste berichten kan jouw lichaam nooit volledig ontspannen. Iedere keer als informatie binnenkomt moeten jouw hersenen dit weer verwerken. Als er even geen prikkels zijn van whatsapp, mail of social media, ontstaat er ruimte voor ontspanning.
Zorg voor voldoende ontspanning door elke dag iets te doen wat je leuk vindt
Een onderschat probleem van stress is dat we vaak te weinig doen wat we écht leuk vinden.
Stel jezelf daarom regelmatig de volgende vragen:
Wat geeft mij energie? Waar ben ik goed in? Op welke momenten voel ik me ontspannen en beter? Welke dingen kosten mij energie? Op wat voor momenten ervaar ik veel stress?
Praat en/of schrijf je gevoelens op, dit lucht vaak op. Kom je er echt niet uit en kan je wat begeleiding gebruiken naar meer ontspanning? Wacht niet te lang want zodra je te lang veel stress ervaart kan dit resulteren in een burn-out.